Modele Myślowe – Podejmowanie decyzji

Podejmowanie decyzji to podstawowa czynność w pracy Managera. Każdego dnia w każdej godzinie podejmujesz decyzję, decydujesz o sytuacji o zdarzeniu o zadaniu. Nadajesz mu znaczenie i wprawiasz w ruch czyli działasz. Czy zawsze Twoje decyzje są przemyślane, zawsze sprawiedliwe i skuteczne? Dzisiaj o Modelach Myślowych, które determinują  jakość podejmowanych decyzji.

To jaką  decyzje podejmiesz zależy od Twoich myśli. To  w jaki sposób myślisz wynika z Twoich przekonań, doświadczeń i wcześniejszych zdarzeń. Zapewne wielokrotnie zastanawiałeś się czy podjąłem dobrą decyzję, często pewnie żałujesz niektórych z nich.  Co sprawa, że niektóre decyzje podejmujemy szybko, a później dopiero analizujemy dlaczego tak własnie podstąpiliśmy i na dochodzimy do wniosku, że mogłem jednak podjąć inną decyzję.

Jak się bronić przed tymi szybkimi decyzjami, które często okazują się błędne.  Odpowiedź jest jedna rozpracować modele myślowe, którymi kierujemy się w naszym życiu.  

Modele Myślowe są to obrazy, założenia całe historie, które tkwią w naszym umyśle. Za ich pomocą i na ich podstawie interpretujemy otaczającą nas rzeczywistość zaczynając od: nas samych – kończąc na wszystkich wydarzeniach, które mają miejsce na świecie. Każdy z nas działa na podstawie własnych modeli myślowych – ważne, aby co jakiś czas zweryfikować je z rzeczywistością.

Teoria MM została pierwszy raz użyta w latach 40- tych przez psychologa Kenetha Craika i do dzisiaj cieszy się dużą popularnością. 

Arena modeli myślowych to nasz Głowa – kluczowym znaczeniem dla pracy z nimi  jest wyciągniecie ich na zewnątrz – Czyli uświadomienie sobie na jakiej podstawie wnioskujemy. Od tego jak wnioskujemy zależy to w jaki sposób myślimy. 

Schemat jest prosty: 

Dlaczego to jest takie ważne w pracy Menagera ?

W pracy Menagera bardzo ważna jest bezstronność, jasny, niezniekształcony rzeczywisty obraz sytuacji. Decyzje Menagera mają wpływ na życie innych osób ba czasami całych organizacji. Proces podejmowanie decyzji powinien odbywać się w oparciu o fakty.

Jak każdy z nas ulegasz emocjom, funkcjonujesz często w niewyobrażanym stresie, natłoku pilnych sprawa. Są to czynniki, które na pewno bywają obciążeniem przy podejmowaniu decyzji, jak dodasz do tego rutynę – może okazać się że podjęte decyzje i w konsekwencji działania są nietrafione .

Przy dużym obciążeniu Nasz umysł może iść na skróty wykorzystując stare sprawdzone schematy działania „Modele Myślowe\”. 

Czy możemy się przed tym bronić i jak sobie radzić z takim zagrożeniem?

Możemy się bronić poprawiając swój sposób wnioskowania. Odpowiadając na pytanie. Dlaczego myślę tak jak myślę. Czyli jak wnioskuję ?

Do tego służy narzędzie zwane drabiną wnioskowania.

Omówię ją na przykładzie krótkiego opowiadania.

Jest spotkanie kadry kierowniczej pewnej Firmy –prowadzone przez  Szefową Departamentu Sprzedaży – Annę. 
Prezentowane są wyniki, omawiane sukcesy poszczególnych oddziałów oraz nowy produkt, który będzie testowany w najlepszych i wybijających się placówkach. Gościnnie uczestniczy w nim Szefa Sprzedaży całej Firmy.   
Spotkanie prowadzone jest w starej sprawdzanej grupie Dyrektorów Oddziałów. Atmosfera jest bardzo dobra: wszyscy zgodnie przytakują prowadzącemu, biją brawo, euforycznie przyjmą wszystko co powie. Jest mały wyjątek: to nowa dyrektorka w strukturze Grażyna. Jej zachowanie jest odmienne. Często zadaje pytania, wymienia poglądy z siedzącym obok Szefem Sprzedaży, zastanawia  się głośno czy schemat testowania nowego produktu jest słuszny. Powoduje to na sali lekką konsternację i duże zdenerwowanie prowadzącej. 
Co się w tej dzieje z Anną? 
Anna prowadząc tę prezentację– przeprowadziła już w swojej głowie całą drabinę wnioskowania ona już wie – że Nowa Pani Dyrektor – podważa jej kompetencje, kwestionuje autorytet w oczach szefa i kolegów, jest pewna, że chce szybko awansować a może nawet „wygryźć ją” ze stanowiska. W tej krótkiej chwili Anna już wie, że na pewno nie będzie jej promować wśród przełożonych, nie wybierze jej do testowania projektu – Nowa Pani Dyrektor jej po prostu zagraża.

Znajoma sytuacja? – Myślę, że tak. 
 
Na jakiej podstawie podjęła takie decyzje – Czy tylko na podstawie zachowania koleżanki z pracy? Kilku pytań i gestów? Nie – Ona podjęła decyzję opierając się o własne stare sprawdzone, zakorzenione modele myślowe. Jak Ania wspięła się  po drabinie wnioskowania. 

 Idąc od dołu drabiny. 

             7. Przyjmuję działania oparte na przekonaniach (nie będę jej promować)

             6. Przyjmuję pewne przekonania co do świata (ona jest dla mnie niebezpieczna) 

             5. Wyciągam wnioski ( podważa moje kompetencje)

            4. Przyjmuje założenie oparte na znaczeniach

            3. Nadaję im znaczenie 

            2. Wybieram dane spośród tych które obserwuję

            1. Obserwacja danych i zdarzeń 

Co mogła zrobić Ania aby nie ulegać tak szybko i nie podejmować decyzji od razu?

Odpowiedź brzmi zastosować Refleksję. 

Refleksja  to przysłowiowa „klatka STOP”. Jest to spowolnienie tego co się dzieje w naszych głowach – mogę to porównać do „amerykańskiego helo\”. Cel – Zatrzymać się w miejscu, i zadać sobie trzy pytania. 

Chcesz poprawić jakość podejmowanych decyzji – zadawaj te pytania często. 

Jakie obserwowalne dane wspierają moje stwierdzenie (czy to, że ona była aktywna – jest świadectwem na to, że podważała moje kompetencje

Czy inne osoby – odbierają to tak jak Ja

                                                                Co osiągnę przez takie działanie                                                                    

Modele myślowe mocno determinują nasze myślenie wpływając  też nasze działań. Ich niebezpieczeństwo jest o tyle większe, że ich nie widzimy cała akcja odbywa się w naszej głowie. 

Aby poprawić jakość podejmowanych decyzji warto o nich pamiętać  często wyciągać je na zewnątrz – Czyli stosować Reelekcję jednoczenie przed każdą decyzją przed którą stoisz zadaj te 3 pytania. 

Pozdrawiam
Hania Mańczak-Jankiewicz

Hania Mańczak-Jankiewicz